Solaklığın nedenleri halen bilimsel bir sır olmaya devam ederken, sinirbilimciler bu ilginç olayı anlamak için çalışmalarına devam ediyorlar.
İşte solaklık hakkında henüz duymamış olabileceğiniz bazı bilimsel bulgular…
1. Dünyada yaklaşık 708 milyon insan sol elini kullanıyor.
2,3 milyondan fazla kişiden oluşan örneklem büyüklüğüne sahip 200’den fazla araştırmadan ortaya çıkan istatiksel bir çalışma, sol elini kullananların oranının yüzde 9,2’i olduğunu ortaya çıkardı. Bu araştırmadan yola çıkarak, 2019 yılında dünyada yaklaşık 7,7 milyar insan yaşadığını düşünürsek yaklaşık 708.400.000 kişinin sol elini kullandığı tahmin ediliyor.
2. Erkekler, sol ellerini kadınlardan daha fazla kullanıyor.
144 çalışmadan (toplam örneklem büyüklüğü: 1.787.629 kişi) elde edilen bir analize göre erkekler kadınlara kıyasla yüzde 2 oranında daha fazla sol elini kullanma eğilimi gösteriyor. Bu durumun nedenleri bilinmemekle birlikte, hormonal ya da toplumsal faktörlerin rol oynadığı düşünülüyor. (Papadatou-Pastou et al., 2008)
3. Kediler ve köpekler de solak olabilirler.
Sadece insanların solak olmayacağını biliyor muydunuz? Yakın zamanda kediler ve köpeklerin pençe tercihleri üzerine yapılan bir çalışma, kedilerin yaklaşık yüzde 36 ila 46’sının sol pençelerini kullandığını belirledi. Köpeklerde ise bu oran yüzde 31 ila 53 arasında. (Ocklenburg et al., 2019)
Araştımalar, solaklığın gelişiminin sadece insanlara özgü bir durum olmadığını, diğer canlı türlerinde de gözlemlenebildiğini gösteriyor. Buna karşın, insanlar arasında sol elini kullananların yaklaşık yüzde 10 gibi düşük bir oranda olması bizim türümüze özgü gibi duruyor, çünkü bu oran hayvanlarda daha yüksek.
4. Sol elini kullananlar genellikle sporda kazanan taraf oluyor, çünkü hamleleri rakiplerine daha şaşırtıcı geliyor.
Sol elini kullananların sporda sağ elini kullananlardan daha başarılı olduğunu biliyor muydunuz? Bu durum özellikle topla oynanan interaktif sporlar ile interaktif dövüş sporları için geçerli. Örneğin, 2019 yılında yapılan bir araştırmada, dünya çapında su topu oyunlarında solaklığın etkileri araştırıldı. Sonuç mu? Solak erkek sporcular, sağ elini kullananlara göre toplamda daha fazla atış yaparken, dakikada yaptıkları atışlar da daha fazlaydı. Bu durumun nedeni olarak, rakipleri, onlardan sağ el ile bir hamle beklerken onların sol ellerini kullanarak rakiplerini şaşırtmaları olduğu düşünülüyor. Benzer etkiler boks ve eskrimde de görüldü. (Barrenetxea-Garcia et al., 2019)
5. Solaklıkta genler de rol oynuyor.
Hollanda’daki Nijmegen Max Planck Psikodilbilim Enstitüsü araştırmacıları, 2019 yılında, sol elini kullananları genetik açıdan inceleyen şimdiye kadar yapılmış en büyük araştırmaya imza attılar. Araştırmacılar, solaklığın oluşumunda çok az sayıda genin rol oynadığını ortaya çıkarırken, bunlar arasında beyindeki sinir hücrelerinin gelişiminde hayati bir rol oynayan MAP2’nin (mikrotübül ile ilişkili protein 2) yer aldığı bulgusuna ulaştılar. (de Kovel & Francks, 2019).
6. Yaşamın erken dönemine ait farklı faktörler solaklığı etkiliyor.
Ancak, genler her şey demek değil. Hollanda’da 2019 yılında yapılan bir başka araştırma, farklı erken dönem faktörlerinin, sol ya da sağ el kullanımını etkilediğini gösterdi. Bu faktörler arasında doğum yılı ve doğum yeri bulunduğu için kültürel etkilerin de bir rol oynadığı ileri sürülüyor (Örneğin toplumların solaklara karşı tutumları değişiklik gösteriyor). Solaklık ayrıca doğum kilosu, doğum mevsimi, emzirme ve cinsiyet ile de ilgili. (de Kovel et al., 2019)
7. Çocukların çoğunun (hepsinin değil) hangi ellerini kullanacakları 3 yaşında belli oluyor.
3 yaşındaki okul öncesi çocuklar üzerinde yapılan bir anket çocukların çoğunun sağ elini kullanmakta olduğunu ortaya çıkardı. Buna karşın ankete katılan çocukların yüzde 25’i, tek elle ya da iki elle yapılan görevlerde farklı ellerini kullandılar. Bu da 3 yaşındaki çocukların el kullanım şekillerinin halen gelişim aşamasında olduğunu gösteriyor. (Nelson et al., 2019).
8. Sol ayaklı olmak
Ellerimizin kullanımı, insanlarda gözlenen tek motor asimetrisi biçimi değil. Aynı şey ayak kullanımı için de geçerli. Bir topa vurmak ya da ayak parmaklarınızla bir şeyleri yakalamak için sağ ya da sol ayağı tercih etmek örneğini verebiliriz. Bu, özellikle futbolcular için önemli bir özellik olarak kabul edilir. (DeLang et al., 2019)
El ve ayak kullanımı eğilimi çoğu kişide birbiri ile ilişki içerisindedir, ancak her sol elini kullanan aynı zamanda sol ayağını kullanmaz.
Çeviri: Yeliz Çetindağ
Alıntı:https://www.egitimpedia.com/solaklar-hakkinda-bildigimiz-8-bilimsel-gercek
