İsveçli iş adamı ve girişimci Ingvar Kamprad, 70 yıldır dünyanın en büyük mobilyacılarından biri olan IKEA’nın başında bulunuyor. Kamprad, 48 milyar dolarlık servetiyle dünyanın en zengin insanlarından biri aynı zamanda. İKEA’nın kurucusu Ingvar Kamprad, bu denli varlıklı olmasına rağmen sadeliğe ve yenilikçiliğe inanıyor .
Çocukluğu
Çocukluğunda komşularına incik boncuk satarak para kazanan girişimcinin milyarderliğe ve mobilya sektöründe yarattığı devrime uzanan yolculuğuna gelin birlikte göz atalım:
Çocukluk yaşlarında satış ve pazarlamayla ilgilenmeye başlayan Kamprad’ın bazıları tarafından “var yemez amca” olarak anılmasının nedeni budur. Çünkü o milyarlarca doları olmasına rağmen lüks bir hayat yaşamamaktadır. Daha doğrusu değil lüks, pek çoğumuza göre fazlasıyla tasarruflu bir şekilde yaşamaktadır. Mesela; milyarder iş adamı her yere özel jetiyle gidebilecekken ekonomi sınıfında yolculuk yapıyor, ucuz restoranlarda yemek yiyor, markete yürüyerek gidiyor, kısacası hiç ihtiyacı yokken sürekli tasarruf ediyor.
Kamprad 1926’da İsveç’in güneyindeki Smaland kentinde doğdu ve 5 yaşındayken kibrit satarak para kazanmaya başladı. 10 yaşındaysa komşulara yılbaşı hediyesi olarak kalem, kolye, dekorasyon süsü gibi şeyler satmaya başladı.
Dünyanın en başarılı girişimcileri arasında yer alan Kamprad ticarette sergilediği başarıyı, eğitim hayatında sergileyemiyor. Hatta lise mezunu olmasına rağmen okuma yazmayı yaşıtlarından çok daha sonra öğreniyor. Ama o bu durumdan hiç de rahatsız olmadığını şu sözlerle belirtiyor: “Eğer bitmek bilmez bir hevesiniz ve tutkunuz varsa ve çalışmayı seviyorsanız, …”
İkea Nasıl Kuruldu?
17 yaşına geldiğinde öğrenme bozukluğuna (disleksi) rağmen okulda başarılı olduğu için babası ona bir miktar para verdi. O da bu parayla 1943 yılında IKEA’yı kurdu. İlk 5 yıl mobilya üretmeyen IKEA’da sadece ufak tefek ev eşyaları satılıyordu. (Üstteki fotoğraf IKEA’nın Smaland kentinde kurulan ilk şubesidir.)
İlk IKEA mağazasında kibritten iç çamaşırına kadar pek çok farklı ürün satılsa da en çok talep görenler kalemler olur. Dönemin parasıyla 63 dolar kredi çekip Paris’ten 500 adet kalem sipariş eden Kamprad, mağazasına müşteri çekmek için de ücretsiz kahve ve kurabiye ikramı yapar. Nitekim bu kampanyası müşteriler tarafından epey beğenilmiştir.
IKEA kelime olarak Ingvar Kamprad’ın ad ve soyadının ilk iki harfinden oluşuyor. Ayrıca EA kısmı da Kamprad’ın doğduğu Elmtaryd köyü ve yakınlardaki başka bir köy olan Agunnaryd’ı simgeliyor.
Ünlü girişimci Kamprad; aşırı titiz, şeffaf ve huysuz bir insandı. Bu özellikleri sayesinde kariyerinin henüz başında olmasına karşın faaliyet gösterdiği sektöre büyük bir yenilik getirdi. 1956 yılında Kamprad IKEA’nın en ayırt edici özelliği olan “parça mobilya” uygulamasını başlattı. Bu hem IKEA’nın maliyetlerini düşürdü hem de mobilya sektöründe devrim yarattı. Zira insanlar kullanıma hazır mobilya değil, mobilya haline dönüştürülebilecek parçalar alacaklardı.
1973 yılında IKEA’nın merkezini İsveç’ten Danimarka’nın Kopenhag kentine taşıdı. Bunun ardında İsveç’teki fazla vergilerden kurtulma düşüncesi yatıyordu. Keza kendisi de İsveç’teki aşırı vergi politikasını protesto ederek İsveç’ten İsviçre’ye taşındı. Şimdilerdeyse IKEA’nın merkezi Hollanda’da ve kendisi de İsveç’te yaşıyor.
Kamprad hem vakıf, hem perakende hem de bayilik şubelerinin başında bulunuyor. IKEA Group şirketleri ise Stichting INGKA Vakfı’na ait ve bu vakfın fonları yalnızca iki biçimde kullanılabiliyor. Ya IKEA şirketine yatırım amaçlı ya da yardım ve bağış amaçlı.
Kamprad’ın üç öz oğlu ve bir de evlatlık kızı bulunuyor. Oğulları IKEA’da önemli pozisyonlarda görev alıyorlar. En küçük oğlu Mathis Kamprad, babası emekliliğe ayrılınca dünya genelindeki şubelerden sorumlu oldu.
Şirketi halka arz etme fikri üzerine Kamprad şöyle diyor: “Borsaya açılmanın IKEA için doğru bir hamle olmadığını düşünüyorum. Sadece uzun dönemli bir yaklaşımın şirketin büyümesine fayda sağlayacağını düşündüğüm için IKEA’nın finansal kurumlara bağımlı olmasını istemiyorum. Bu nedenle IKEA’nın hisselerini halka arz etmeme kararı almış durumdayız.”
Aralık 2016 itibariyle 48 ülkede 392 mağazası bulunan IKEA, kurucusunun başarısı sayesinde bugün küresel bir şirket olmuştur. Ve 91 yaşına girmesine rağmen çalışma tutkusunu bir gram bile kaybetmeyen Ingvar Kamprad “Yapacak daha çok şey var. Ölmeye bile vaktim yok.” sözleriyle hayallerine kavuşmak için çaba sarf etmeyenlere ders veriyor.
